
YENİLENEBİLİR KAYNAK ALANLARINDAN YENİ YATIRIMLAR
Rüzgâr ve güneş enerjisine yönelik yapılan Yenilenebilir Kaynak Alanı (YEKA) yarışmaları sonuçlanırken 2 milyar dolarlık bir yatırım harekete geçti. 11 yarışmaya yerli ve yabancı şirketlerden 246 teklif alındı. Yatırımcıların yarışıma olan ilgisi yoğun oldu. Bir hafta arayla düzenlenen iki yarışma, büyük bir rekabete sahne oldu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, projelerin hayata geçmesiyle birlikte yaklaşık 6 milyar kWh yerli ve yenilenebilir enerji üretileceğini ifade ederek “Bu üretim ile yaklaşık 2 milyon 300 bin hanenin elektrik tüketimi karşılayacağız. Her yıl 540 milyon dolarlık doğal gaz ithalatını önleyeceğiz” dedi.
ENERJİ İHTİYACININ KARŞILANMASI
Son 20 yılda enerji talebi 3 kat artan Türkiye, bu talebi karşılarken dışa bağımlılığı azaltmaya ve iklim ile emisyon hedeflerine odaklanıyor. Bu bağlamda yenilenebilir enerji, stratejik bir rol oynamakta. Yenilenebilir enerjide 15 yıl önce neredeyse sıfır olan kurulu gücü bugün 33 bin megavata ulaştı. Kısaca, Türkiye’de tüm hanelerin elektrik ihtiyacı rüzgâr ve güneş enerjisinden sağlanıyor.
YEKA YARIŞMALARI VE YENİ MODEL
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Yenilenebilir Enerji 2035 yol haritası doğrultusunda kurulu gücü 2035 yılı sonunda 120 bin megavata ulaşmayı hedefliyor. Bunun için her yıl en az 2 bin megavatlık YEKA ihalesi yapılarak bu hedefe ulaşılması planlanıyor. Bu hedef doğrultusunda yeni oluşturulan YEKA modeli ilk kez uygulandı. YEKA RES-2024 (28 Ocak) ve YEKA GES-2024 (4 Şubat) yarışmaları gerçekleştirildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nda yapılan ve sosyal medyadan canlı yayınlanan yarışmalara yatırımcılar yoğun ilgi gösterdi. YEKA RES’e 40 şirketten 100, YEKA GES’e de 67 şirketten 146 başvuru geldi.
YATIRIMCI İLGİSİ VE REKABET
Yarışmalara, Türk Ticaret Kanunu’na göre anonim ya da limited şirket olarak kurulmuş tüzel kişiler ve sermaye şirketi statüsüne sahip yabancı şirketler de katıldı. Yatırımcıların ilgisi, yarışmalardaki rekabeti artırdı. YEKA RES-2024’te Edirne, Kırklareli (Balkaya ve Sergen) ve Sivas’ta (Yellice ve Gürün) toplam 5 YEKA alanında bin 200 megavat gücündeki bağlantı kapasitesi yatırımcılara tahsis edildi. YEKA GES-2024’te ise Konya (Karapınar), Karaman, Malatya, Van, Antalya ve Kütahya’da toplam 6 YEKA alanında 800 MW gücündeki bağlantı kapasitesinin tahsisi yapıldı.
ÜRETİLEN ELEKTRİĞİN SATIŞI
YEKA RES’te yarışmayı kazanan şirketlerin, sözleşme imza tarihinden itibaren ürettikleri elektriği 72 ay süreyle serbest piyasada satma hakkı olacak. Daha sonra 20 yıl boyunca ürettikleri elektriği kilovatsaat başına 3 buçuk dolar/sent fiyatla iletim sistemine verecekler. YEKA GES’te ise sözleşme imza tarihinden itibaren üretilen elektrik 60 ay süreyle serbest piyasada satılabilecek. Ardından 20 yılda kilovatsaat başına 3,25 dolar/sent fiyatla satış yapılacak.
TABAN FİYATLARINDA DÜZENLEME
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, hem rüzgâr hem de güneş yarışmalarında belirledikleri taban fiyata inildiğini belirtmiş olup, yarışmalara katılan tüm şirketlere teşekkür etti. Toplam 2 bin MW’lık 11 yarışma sonrasında 2 milyar dolarlık bir yatırımın gerçekleşeceğini vurguladı. Bayraktar, “Yatırımların hayata geçmesinin ardından yaklaşık 6 milyar kWh yerli ve yenilenebilir enerji üretimi sağlanacak” dedi.
KARBON SALIMININ AZALTILMASI
Bayraktar, bu üretimin yaklaşık 2 milyon 300 bin hanenin elektrik tüketimine denk geldiğini ifade ederek “Bu da Ankara’daki toplam hanelerin tüketiminden daha fazlası anlamına geliyor. Bunun yanı sıra 11 yarışma sonucunda hayata geçirilecek yatırımlar ile 3,6 milyon ton karbon salımı azaltılacak. Yıllık yaklaşık 1,1 milyar metreküp doğal gaz ithalatının önüne geçilecek. Yani yıllık 540 milyon dolarlık bir doğal gaz ithalatı önlenecek” diye konuştu.