Fikir ve Sanat Atölyesi Derneği (FİSA) Çocuk Hakları Merkezi, 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü’nde “Stajyer ve çırakların hak ve özgürlüklere erişimi araştırması ara raporu”nu yayınladı. Nisan-Mayıs aylarında hazırlanan rapor, İstanbul, Amed, Semsur ve Çanakkale’de 18 yaşın altındaki çırak ve stajyerlerle yapılan yüz yüze görüşmelerden elde edilen bulgularla oluşturuldu. Ara raporda toplamda 24 kişiyle görüşüldüğü belirtilirken ayrıca farklı mesleklerden kişilerle de “anahtar kişi/kurum” görüşmeleri yapıldı. Rapor, çocukların beden ve ruh sağlıklarına uygun olmayan işlerde, kayıt dışı, ağır koşullarda, uzun sürelerle ve sağlıksız ortamlarda çalıştırıldığına dikkat çekti.
Raporda çırak ve stajyer çocukların günlük çalışma sürelerinin yetişkin işçilerin çalışma sürelerine eşit ya da daha uzun olduğu belirtilirken, yasalarla belirlenen çalışma sürelerinin genellikle kağıt üzerinde kaldığı ifade edildi. Çocukların yaşamlarının işyeri ile ev arasında sıkıştığı ve tükendiği vurgulandı. Ayrıca raporda, çocukların iş değiştirdiği ve genellikle koruma ve güvencelerin erozyona uğradığına dikkat çekildi.
Araştırmada Mesleki Eğitim Merkezleri’nde (MESEM) kayıtlı çırak çocukların akademik başarısızlıklarına dair bir kabul olduğu ve MESEM’in hayatta başarılı olmanın tek yolu olarak görüldüğü belirtildi. MESEM’lerin çırakların sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz olduğu ve eğitim hizmetlerinde ciddi farklılıklar olduğu vurgulandı. Ayrıca işyerlerinde yapılan denetimlerin yetersiz olduğu ve çırakların genellikle teftişle karşılaşmadığı ifade edildi.
Sonuç olarak, çocuk işçiliği ve stajyerlik konusunda yaşanan sorunlara dikkat çekilen raporda, çocukların hak ve özgürlüklerinin korunması için daha etkili önlemler alınması gerektiği vurgulandı. Ayrıca çocukların eğitim ve çalışma hayatlarının denetim altında tutulması ve güvenli bir ortamda yetişmelerinin sağlanması gerektiği belirtildi.