
2024 YILINDAKİ PARA POLİTİKALARI VE TİCARETET HAYATI ETKİLERİ
2024 yılı, sıkı para politikalarının uygulandığı bir dönem olarak tarihe geçiyor. Bu durum, ticari hayat üzerinde önemli bir etki yaratıyor ve karşılıksız çek ile protestolu senetlerdeki büyük artışlarla kendini gösteriyor. Yıl boyunca protesto edilen toplam senet sayısı, önceki yıla göre %10,7 oranında artarak 242 bin adedin üzerine çıktı. Senet protestoları, özellikle yılın ikinci yarısında belirgin bir yükseliş yaşadı. İlk beş ayda 16 bin ile 19 bin arasında değişkenlik gösteren aylık protesto sayıları, ekim ayında 23 bin adede aştı. Aralık ayında kaydedilen 22 bin 683 adetlik protesto ile birlikte, 2024 yılı toplamında protesto edilen senet sayısı 242 bin 46 adede ulaştı. Bu artış yalnızca sayı ile sınırlı kalmadı; protesto edilen senetlerin toplam tutarı da %150’lik bir artış göstererek 48 milyar 58 milyon TL’ye yükseldi.
İLLER ARASI DAĞILIM VE EN FAZLA KARŞILIKSIZ ÇEK OLAYLARI
Protesto edilen senet sayısında, ekonomik ve ticari faaliyet hacmiyle doğru orantılı olarak İstanbul öne çıktı. İstanbul’un ardından sırasıyla Konya, Ankara, İzmir ve Antalya takip ediyor. En fazla karşılıksız çek işlemi yapılan iller de benzer bir sıralama gösteriyor ve İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa öne çıkıyor. Yayımlanan verilere göre, Aralık ayında karşılıksız çeklerde kayda değer bir artış yaşandığı görülüyor. Bir önceki aya göre hem adet hem de tutar bazında iki katından fazla bir artış kaydedildi.
KARŞILIKSIZ ÇEKLERDE GÖZLEMLENEN BÜYÜK ARTIŞ
Karşılıksız çek adedinde büyük bir artış gözlemleniyor. Kasım ayında 11 bin 480 adet olan karşılıksız çek adedi, Aralık ayında %115,4 oranında artarak 24 bin 729 adede yükseldi. Karşılıksız çek tutarındaki artış da dikkat çekici. Bir önceki ayda 8,24 milyar TL olan karşılıksız çek tutarı, Aralık’ta 17,39 milyar TL’ye çıkarak %111 oranında bir artış gösterdi. Toplam ibraz edilen çeklerde de önemli değişim yaşandı; toplam ibraz edilen çek adedi, bir önceki aydaki 632 bin 246 adetten 1 milyon 414 bin 862 adede yükseldi. Toplam ibraz edilen çek tutarı ise 384,4 milyar TL’den 648,3 milyar TL’ye çıktı.
KARŞILIKSIZ ÇEK ORANLARINDAKİ DEĞİŞİM
Karşılıksız çek oranlarında yapılan değerlendirmeye göre, toplam içindeki karşılıksız çek adedi oranı %1,82’den %1,75’e gerileyerek küçük bir düşüş yaşadı; ancak karşılıksız çek tutarındaki oran %2,14’ten %2,68’e çıkarak artış gösterdi. Mahsuplaşmaya tabi çeklerdeki değişim ise dikkat çekici. Mahsuplaşmaya tabi çek adedi 601 bin 362 adetten 1 milyon 357 bin 248 adede çıkarken, tutarı da 354,2 milyar TL’den 648,3 milyar TL’ye yükseldi. Bu veriler, genel çek kullanımındaki artışı doğruluyor.